Türk Medeni Kanunu’na Göre Eşin Miras Payı: 4721 Sayılı Kanun Kapsamında Sağ Kalan Eşin Miras Hakkı
01 Ocak 2002 tarihinde yürürlüğe giren 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu, evliliği yasal mirasçılığın dayanaklarından biri olarak kabul etmektedir. Ölüm anında evlilik mevcut ise sağ kalan eş yasal mirasçıdır. Sağ kalan eşin miras payı, birlikte mirasçı olduğu diğer kişilere göre değişiklik gösterir.
Eşin Miras Payı Nedir?
TMK 499, eşin miras payını düzenlemektedir:
- Eş, mirasbırakanın altsoyu ile birlikte mirasçı olursa mirasın dörtte birini alır.
- Eş, mirasbırakanın ana ve babası ile birlikte mirasçı olursa mirasın yarısını alır.
- Eş, mirasbırakanın büyükanne, büyükbaba ve onların çocukları ile birlikte mirasçı olursa mirasın dörtte üçünü alır.
- Eş, yukarıda belirtilen derecelerde akrabası olmayan mirasbırakan ile mirasçı kalırsa mirasın tamamını alır.
Sağ Kalan Eşin Miras Payı: TMK 499
TMK 499. madde, sağ kalan eşin miras paylarını detaylandırmaktadır:
- Eş, mirasbırakanın çocuğu veya torunu ile mirasçı olursa mirasın 1/4’ünü alır.
- Eş, mirasbırakanın anne, baba ve kardeşleri ile mirasçı olursa mirasın 1/2’sini alır.
- Eş, mirasbırakanın büyükanne, büyükbaba ve onların çocukları ile mirasçı olursa mirasın 3/4’ünü alır.
- Mirasbırakanın yukarıda belirtilen derecede akrabası yoksa, mirasın tamamı eşe kalır.
Sağ Kalan Eşin Miras Payı Tablosu
| Eşin Yanında Diğer Mirasçılar | Eşin Miras Payı | Eşin Saklı Payı |
|---|---|---|
| Tek başına eş mirasçı ise | 1/1 | 3/4 |
| Eş ve çocuk mirasçı ise | Eş 1/4, Çocuk 3/4 | Eş 1/4, Çocuk 3/8 |
| Eş ve ana, baba mirasçı ise | Eş 1/2, Ana ve baba 1/2 (her biri 1/8) | Eş 1/2, Ana ve baba 1/8 (her biri 1/8) |
| Eş ve kardeşler mirasçı ise | Eş 1/2, Kardeşler 1/2 | Eş 1/2, Kardeşlerin saklı payı yok |
Eşi Ölen Kadının Miras Payı
Eşi ölen kadının miras payı diğer mirasçıların kimler olduğuna göre değişir:
- Eğer kocanın çocuğu varsa, kadın mirasın 1/4’ünü alır.
- Çocuğu yoksa, fakat ana, baba ve kardeşleri varsa mirasın 1/2’sini alır.
- Kocanın büyükanne, büyükbaba, amca, hala, dayı veya teyzesi varsa mirasın 3/4’ünü alır.
- Yukarıda belirtilen akrabalar yoksa, mirasın tamamını alır.
Çocuğu Olmayan Kadının Miras Payı
Çocuğu olmayan kadının miras payı, kocasının çocuğu olup olmamasına göre değişir:
- Eğer kocanın çocuğu varsa, kadın mirasın 1/4’ünü alır.
- Çocuğu yoksa, miras kadına ve kocanın hayatta kalan ana ve babasına kalır.
Boşanma Davası Devam Ederken Eşlerden Biri Ölürse
Boşanma davası devam eden eşlerden biri ölürse, evlilik ölümle sona erer. Sağ kalan eşin kusuru belirlenir ve eğer kusurlu bulunursa, TMK 181 uyarınca mirasçı olamaz.
Mal Rejimi ve Miras
Eşlerden birinin ölümü halinde mal rejiminin tasfiyesi yapılır ve ardından tereke tasfiyesi gerçekleştirilir. Mal rejimi tasfiye edilmeden tereke tasfiyesi yapılamaz. Mal rejiminin tasfiyesi sonucunda belirlenen artık değere katılma alacağı terekeye ait bir borçtur ve mirasçılar tarafından ödenir.
Sonuç
Türk Medeni Kanunu, sağ kalan eşin miras hakkını ve mal rejimi tasfiyesini detaylı şekilde düzenlemiştir. Eşin miras payı, mirasbırakanın diğer mirasçılarına göre değişiklik göstermekte ve sağ kalan eşin hakları yasa ile güvence altına alınmaktadır. Bu düzenlemeler, miras sürecinin adil ve hakkaniyetli şekilde yürütülmesini sağlar.
