Bağışlama sözleşmesi, bağışlayan tarafın bağışlanana karşılıksız olarak bir kazandırmada bulunmayı üstlendiği bir anlaşmadır. Bu sözleşmenin temel özellikleri ve unsurları şöyle özetlenebilir:

1. Bağışlama Sözleşmesinin Unsurları

1.1. Kazandırıcı İşlem Niteliğinde Olması

Bağışlama, bağışlanan kişinin malvarlığında bir artış yaratırken, bağışlayan kişinin malvarlığında bir azalma meydana getirir. Bu, aktifin artırılması (örneğin bir arabanın devri) veya pasifin azaltılması (örneğin bağışlanan kişinin bir borcunun devralınması) şeklinde olabilir.

1.2. Karşılıksız Olması

Bağışlama sözleşmesinin ayırt edici özelliği, karşılıksız olmasıdır. Bağışlayan, bu işlem sonucunda herhangi bir karşılık elde etmez. Bu özelliği ile satış veya trampa sözleşmelerinden ayrılır.

1.3. Tarafların Anlaşması

Sözleşmenin geçerli olabilmesi için, bağışlayanın, bağışlananın mülkiyetini karşılıksız olarak devretme iradesi ile bağışlananın bunu kabul iradesinin uyuşması gerekir. Bu kabul, açıkça veya örtülü olarak yapılabilir.

2. Bağışlama Sözleşmesinde Ehliyet

2.1. Bağışlayanın Ehliyeti

Yalnızca tam fiil ehliyetine sahip kişiler bağışlama yapabilir. Bu kişiler, ayırt etme gücüne sahip, ergin ve kısıtlı olmayan bireylerdir. Tam fiil ehliyetine sahip olmayan kişiler, yasal temsilcileri aracılığıyla bile bağışlama yapamazlar.

2.2. Bağışlananın Ehliyeti

Bağışlanan açısından ise ayırt etme gücüne sahip olması yeterlidir. Ayırt etme gücüne sahip olan bağışlanan, yasal temsilcisinin onayına ihtiyaç duymadan bağışı kabul edebilir.

3. Bağışlama Sözleşmesinin Çeşitleri

3.1. Bağışlama Sözü Verme

Bu tür bağışlamada, bağışlayan bağışlanana bir şeyi gelecekte vermeyi vaat eder. Taşınır malların bağışlama sözü yazılı şekilde yapılırken, taşınmaz malların bağışlama sözü resmî şekilde yapılmalıdır.

3.2. Elden Bağışlama

Taşınır malların veya kişisel hakların bağışlanmasında, malın teslimi ile bağışlama gerçekleşir. Herhangi bir şekil şartına tabi değildir.

3.3. Koşullu Bağışlama

Bağışlama, belirli bir koşula bağlı olarak yapılabilir. Bu koşulun hukuka ve ahlaka aykırı olmaması gerekir.

3.4. Yüklemeli Bağışlama

Bağışlayan, bağışlanana bazı yükümlülükler koyabilir. Ancak bu yükümlülükler, bağışlamanın karşılığı olarak değil, yan edim olarak kabul edilir.

3.5. Yerine Getirilmesi Bağışlayanın Ölümüne Bağlı Bağışlama

Bu tür bağışlamada, ifa zamanı bağışlayanın ölümüne bağlanmıştır. Resmi vasiyetnamenin şekil şartlarına uyularak yapılmalıdır.

3.6. Bağışlayana Dönme Koşullu Bağışlama

Bu sözleşmede, bağışlanan kişinin bağışlayandan önce ölmesi durumunda bağışlanan malvarlığı unsurunun bağışlayana geri dönmesi kararlaştırılabilir.

4. Bağışlama Önerisinin Geri Alınması

Bağışlayan, bağışlananın kabulüne kadar bağışlama önerisini geri alabilir.

5. Bağışlayanın Borçları ve Sorumluluğu

Bağışlayan, bağışlananı teslim etme borcu altındadır ve bu borcun yerine getirilmemesi durumunda sorumluluğu, yalnızca ağır kusur veya kasti durumlarla sınırlıdır. Bağışlayan, zapt ve ayıptan sadece bunları üstlenirse sorumlu olacaktır.

6. Bağışlamanın Geçerliliği ve İptali

Bağışlama sözleşmeleri, bağışlamanın yapıldığı sıradaki mal rejimi ve miras hukuku hükümlerine tabidir. Kanun, belirli durumlarda bağışlamanın iptaline olanak tanır. Örneğin, bağışlamayı izleyen bir yıl içinde bağışlayanın savurganlığı nedeniyle kısıtlanması kararı verilirse, bağışlama iptal edilebilir.

Bu çerçevede, bağışlama sözleşmesi Türk hukukunda karşılıksız kazandırma olarak önemli bir yere sahiptir ve tarafların hak ve yükümlülüklerini detaylı şekilde düzenler.