Boşanmaya karar vermek zaten zor bir adımdır. Ancak eşinizle iyilerin değiştirilmesi, nafaka, çocuk velayeti gibi konularda anlaşmışsanız, çok daha kolay bir yol açılır. Anlaşmalı boşanma, evliliği sonlandırmanın hızlı, ekonomik ve az travmatik bir yoludur. Ancak bu yolun da bazı prosedürleri vardır ve doğru şekilde izlenmesi gerekir. Bu rehberde, anlaşmalı boşanma davası açmaktan başlayarak, mahkeme süreci boyunca yapmanız gereken tüm adımları detaylı olarak anlatacağız. Anlaşmalı boşanmanın en büyük avantajı, ihtilafılı boşanmaya kıyasla çok daha hızlı sonuçlanması ve finansman açısından çok daha az maliyetli olması gerçeğidir. Çoğu zaman, anlaşmalı boşanma davası, açıldığından itibaren bir ila üç ay gibi kısa bir zaman diliminde sonuçlanır. Bu, her iki taraf için de zihni rahatlama anlamına gelir. Aynı zamanda, çocuk varsa, çocuğa karşı daha az travmatik olur çünkü boşanma süreci hızlı ve koruma içinde gerçekleşir.
Anlaşmalı Boşanma Nedir ve Kim Yapabilir?
Anlaşmalı boşanma, çiftin boşanmaya karar verdiği ve evlilik birliğinin sonlandırılmasıyla ilgili tüm konularda mutabık kalması durumudur. Bu konular arasında çocuk velayeti, çocuk nafakası, eş nafakası, mal paylaştırılması ve diğer finansal sorunlar yer alır. Eğer bu konuların hiç birinde anlaşmazlık varsa, bu ihtilafılı boşanma olur ve mahkeme süreci daha uzun ve karmaşık hale gelir. Anlaşmalı boşanma yapabilmek için bazı temel şartlar vardır. İlk olarak, her iki eş de boşanmaya rıza göstermek zorundadır. Bir taraf istemediğinde, anlaşmalı boşanma mümkün değildir. İkincisi, en az bir yıldır evli olmak gerekir. Hukuk, çiftlere birbirlerini tanıyıp anlamak için zaman tanır. Üçüncüsü, eğer bir ortak reşit çocuk varsa (yani 18 yaşının altında), mahkeme’nin bu anlaşmayı onaylaması gerekir. Mahkeme, çocuğun menfaatinin korunup korunmadığını değerlendirir. Eğer anlaşma çocuğa zarar verici görünürse, mahkeme bunu reddettirebilir.
Mahkemeye Gitmeden Önce: Hazırlık Aşaması
Anlaşmalı boşanma davası açmadan önce, eşinizle çok ayrıntılı konuşmalar yapmanız gerekmektedir. Bu konuşmaların başında finansal konular gelir. Evde bulunan tüm eşyaların, gayrimenkul (ev) paylaşımının, varsa araçların kimin üzerinde kalacağını belirtmeli, varsa alınan borçların nasıl paylaştırılacağını açıkça kararlaştırmalısınız. Sadece evdeki mobilya değil, emeklilik hakları, sigorta poliçeleri ve diğer finansal varlıklar da dikkate alınmalıdır. Çocuk konuları söz konusu ise (ve varsa), bu da çok önemlidir. Çocuk kimde kalacak? Haftada kaç gün diğer eş çocuğu görecek? Çocuğun eğitim giderleri kimin sorumluluğunda? Çocuğun öğrenci yurdu masrafları, dişçi, gözlükçü harcamaları nasıl paylaşılacak? Çocuğun hastalık sırasında hangi eş karar alacak? Tüm bu soruların cevapları, boşanmadan önce net bir şekilde ortaya konmalıdır. Eş nafakası konusu da tartışılmalıdır. Eğer çalışmayan veya daha az kazanan eş varsa, diğer eş onun ekonomik ihtiyaçlarını karşılamaya devam edecek mi? Eğer evet ise, kaç lira ve kaç yıl sürecek? Bu konular bazen duygusal olabilir, ancak yazılı bir şekilde kaydedilmelidir. Yazılı anlaşma, mahkemede değerlendirileceği için, her şeyi ayrıntılı olarak belirtmek önemlidir. Bu hazırlık aşamasında, önemli belgeleri toplamak da gerekir. Evlilik cüzdanı, çocuk doğum belgeleri (varsa), nüfus cüzdan fotokopileri, gayrimenkul tapuları, araç ruhsatları, banka hesap ekstreleri ve gelir belgelerini (maaş bordrosu, vergi beyannamesi vb.) toplamalısınız. Tüm bu belgeler, mahkemede istenir ve hazırlanmamışsa, dava süreci uzayabilir.
Avukat Seçimi: Neden Önemlidir?
Anlaşmalı boşanma davası, avukat olmaksızın da açılabilir. Yasalar bunu yasaklamaz. Ancak, avukat tutmanız, hukuki seçenekleri daha iyi anlamanız ve haklarınızın korunması açısından çok daha iyi bir fikir olacaktır. Avukat, anlaşmada gözden kaçırılabilecek noktaları görebilir. Örneğin, çocuk nafakası miktarı düşük hesaplanmışsa, çocuğun gelecekteki ihtiyaçlarını karşılamayabilir. Avukat bunu fark edebilir. Avukat, mahkemede sizin hukuki haklarınızı korur ve anlaşmanın mahkeme tarafından nasıl sunulacağını yönetir. Aynı zamanda, belgeleri düzgün şekilde hazırlar ve presentasyonunu yapar. Eğer ekonomik gücünüz yeterli değilse, Hukuk Yardımı Kurumu’ndan (adli yardım) destek alabilirsiniz. Devlet, belirli gelir düzeyi altında olan kişilere avukat desteği sağlar. Bu konuda mahkemeden sorabilirsiniz.
Mahkemeye Başvuru: Hangi Mahkme ve Nasıl?
Anlaşmalı boşanma davası, yaşadığınız yerin aile mahkemesine açılır. Türkiye’de her il, ilçe veya büyük kentin aile mahkemesi vardır. Eğer Bursa’da yaşıyorsanız, Bursa Aile Mahkemesi’ne başvurursunuz. Başvuruyu, kendiniz yapabileceğiniz gibi, avukat aracılığıyla da yapabilirsiniz. Avukat kullanıyorsanız, daha sağlıklı olur çünkü avukat tüm prosedürleri bilir ve yapabilir. Başvuru dilekçesi, basit bir yazı değildir. Bu dilekçede, sizin ve eşinizin bilgileri, evlilik tarihi, çocuk bilgileri (varsa), boşanma talebiniz, çocuk velayeti kararınız, nafaka tutarı, mal paylaştırması kararınız ve diğer hukuki taleplerini içermesi gerekir. Dilekçe, çok okunaklı ve detaylı olmalıdır. Mahkemenin dilekçeyi anlaması, davanın sorunsuz ilerlemesi için önemlidir. Avukat, bu dilekçeyi profesyonelce hazırlar. Dilekçeyi mahkemeye verdiğinizde, mahkeme bunu kayıt altına alır ve size bir dava numarası verir. Aynı zamanda, eşinize mahkeme tarafından tebligat gönderilir. Tebligat, resmi bir dokümandır ve mübaşır tarafından eşinize kişisel olarak verilir. Tebligat verilmeden, davaya başlanamaz.
Anlaşmalı Boşanma Süreci: Adımlar
Dilekçe mahkemeye verildikten ve eşinize tebligat yapıldıktan sonra, mahkeme ilk celse tarihini belirler. Bu genellikle iki ila üç hafta sonrası olabilir. İlk celsede, sizin ve eşinizin bulunması önemlidir. Avukat varsa, o da hazır olmalıdır. İlk celsede ne olur? Hakim, tarafları dinler, anlaşmanın gerçekten de serbest iradelerle ve baskı altında olmadan yapılıp yapılmadığını anlaşılmak ister. Böylece, evliliğin gerçekten sona erer mi bunu anlar. İlk celsenin ardından, eğer çocuk varsa, sosyal çalışmacı tarafından “sosyal araştırma raporu” düzenlenecektir. Bu rapor, ailenizin ekonomik durumunu, yaşadığınız ortamı, çocuğun eğitim durumunu ve çocuk için uygun velayetin ne olduğunu belirler. Sosyal çalışmacı, evinize ziyaret eder, mahkemenin yöntemi değerlendirme yaparak rapor sunar. Bu rapor, mahkemenin çocuk velayetine ilişkin kararında önemli bir rol oynar. Mahkeme, bu rapordan sonra bir veya iki hafta daha çekebilir, ardından karar verilir. Anlaşmalı boşanmalarda, mahkeme genellikle ikinci veya üçüncü celsede kararını verir. Karar, yapılan anlaşmaya uygunsa, mahkeme bunu onaylar ve kararını yazılı hale getirir. Yazılı karar, taraflara tebligat yapılır. İşte bu noktada boşanma kesinleşir. Nüfus müdürlüğüne gidip boşanma belgesini alabilirsiniz.
Gerekli Belgeler ve Masraflar
Mahkemeye başvururken, yanınızda götürmeniz gereken belgeleri tekrar hatırlatmak isterim. Nüfus cüzdanlarınız, evlilik cüzdanı, çocuk doğum belgeleri (varsa), gayrimenkul tapuları, araç ruhsatları, banka hesap ekstreleri ve son üç ayın maaş bordroları gerekmektedir. Ayrıca, yaşadığınız adresi gösteren bir belge (son elektrik veya su faturası) de istenir. Tüm belgeler, orijinal ve fotokopi olarak getirilmelidir. Masraflar konusuna gelecek olursak, anlaşmalı boşanma davası nispeten ekonomiktir. Mahkeme harçları, davanın tutarına göre değişir. Anlaşmalı boşanmada, bu genellikle 500 ila 2000 TL arasında değişir. Avukat ücreti, avukata göre değişebilir. Anlaşmalı boşanma için avukat ücreti, ortalama 2000 ila 5000 TL arasında olur. Eğer daha basitleştirilmiş bir prosedür yapılıyorsa, avukat ücreti daha düşük olabilir. Sosyal rapor masrafı, eğer mahkeme karşılamıyorsa, siz ödemeniz gerekebilir. Bu genellikle 500 ila 1000 TL arasında bir maliyettir. Tebligat ücreti (mübaşır ücretleri) de eklenir. Mübaşır, eşinize dilekçeyi tebligat etmek için gider ve bu için bir ücret alır. Bu da 100 ila 200 TL arasında olur. Toplam olarak, anlaşmalı boşanma, 3000 ila 8000 TL arasında bir maliyete sahiptir. Bu, ihtilafılı boşanmaya kıyasla çok daha ekonomiktir. İhtilafılı boşanmada, özellikle çocuk velayeti konusunda anlaşmazlık varsa, masraflar 10000 TL’ye kadar veya daha da fazla olabilir.
Anlaşmalı Boşanma ile İlgili Yaygın Sorular
Sıkça sorulan sorulardan bir tanesi, avukat olmaksızın dava açıp açamayacağıdır. Cevap, evet, açabilirsiniz. Ancak, hukuk prosedürleri karmaşık olduğu için, bu, riskli bir seçimdir. Belgeyi yanlış hazırlarsanız, mahkeme bunu reddedebilir ve süreci uzatabilir. Başka bir sık soru, eşinizin anlaşmaya razı olmadığı durumlardır. Eğer eş istemiyor, anlaşmalı boşanma yapılamaz. Bu durumda, ihtilafılı boşanma davası açmalısınız ve bu çok daha uzun ve karmaşık olur. Çocuğun yanında kimle kalacağı konusu sorulur. Anlaşma yapınız varsa ve çocuk sizin yanınızda kalmaya karar vermişse, bu anlaşma mahkeme tarafından onaylanabilir. Ancak, eğer çocuk 10 yaşından büyükse, mahkeme, çocuğun tercihini de sorar. Çocuk, başka bir velinin yanına gitmek isterse, mahkeme bunu dikkate alabilir. Mahkeme’nin temel amacı, çocuğun yüksek yararını gözetmektir. Boşanmadan sonra nafakada değişiklik yapılabilir mi? Evet, yapılabilir. Eğer daha sonraları eşinizin geliri değişirse, işini kaybederse, hastalansa veya çocuğun ihtiyaçları artarsa, mahkemeye giderek nafaka düzeltme talebinde bulunabilirsiniz. Mahkeme, değişen şartları dikkate alarak kararını güncelleyebilir.
Sonuç: Anlaşmalı Boşanma Neden Tercih Edilmelidir?
Anlaşmalı boşanma, evliliği sonlandırmanın en insancıl, hızlı ve ekonomik yoludur. Sadece finansman açısından değil, psikolojik açıdan da daha az zarar verir. Özellikle çocuk varsa, çocuğun travmasını minimuma indirmek için, anlaşmalı boşanma tercih edilmelidir. Dava ortamı, çocukları rencide edebilir; ancak anlaşmalı boşanmada bu durumdan kaçınılır. Eğer eşinizle bu yolda gitmeyi düşünüyorsanız, öncelikle birbirinizle sakin bir şekilde konuşun. Tüm konuları açıkça tartışın. Avukatlarımızdan tavsiye alın. Belgeleri hazırlayın. Sonra mahkemeye gidin ve boşanma işleminizi başlatın. Bu süreç, belki zor ve duygusal olabilir, ancak sonunda, her iki taraf da yeni hayatlarına başlayabilecek ve çocuklar (varsa) istikrarlı bir ortamda büyüyebilecektir. Hukuki konularda danışmanlığa ihtiyacınız varsa, bize ulaşabilirsiniz. Danışmanlarımız, anlaşmalı boşanma sürecinde size rehberlik edebilir.
